Matthew 17 - Dächsel Bijbelverklaring - Bible Commentaries

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, MATTHES 17

Matthew 17:1.

VERHEERLIJKING OP DE BERG. DE MAANZIEKE GENEZEN. DE DIDRACHMEN.

II. Matthew 17:1-Matthew 17:13 (zie ook). Acht dagen na de gesprekken, die de Heere in de vorige afdeling met de discipelen had gehouden, toen Hij Zich intussen weer had afgezonderd, verlaat Hij met de drie discipelen, die een bijzondere plaats innemen, tegen de avond de herberg, waar Hij Zich ophield, Hij leidt hen op een hoge berg. Hier brengt Hij de nacht door in het gebed, terwijl de discipelen eindelijk in slaap vallen. Als Hij vervolgens in de morgen van de volgenden dag wordt verheerlijkt en Mozes en Elia bij Hem komen en met Hem over zijn lijden handelen, ontwaken de discipelen; zij zijn als het ware tot het leven teruggeroepen door de kracht van de verschijning, die in hun dichte nabijheid voorviel. Slechts een korte tijd hebben zij die voor ogen en horen zij met hun oren het gesprek en smaken zij de krachten van de toekomende wereld in hun hart, of Mozes en Elia beginnen zich weer terug te trekken. Petrus wil het uit elkaar gaan van de heilige vergadering door een onbedachtzaam woord verhinderen. Nu juist neemt een lichte wolk de hemelburgers op, uit de wolk komt een stem van God de Vader, die Jezus voor Gods lieve Zoon verklaart, in wie Hij een welbehagen heeft, en de discipelen op Hem wijst en hen aan deze als de ware Middelaar toevertrouwt. Het gaat nu deze drie evenals de Psalmist, die spreekt (Psalms 119:120): "Het haar van mijn vlees is te berge gerezen van verschrikking voor U. " Zij vallen van schrik op hun aangezicht en pas toen de Heere hen aanraakt en hen vertroost en toespreekt, zijn zij in staat zich op te heffen; maar nu is alles voorbij. Op de terugweg gebiedt Jezus hun, dit gezicht te verzwijgen tot aan Zijn opstanding. Zij nemen dit gebod ter harte, maar hebben nog velerlei vragen ten opzichte van de opstanding, waarvan de Heere heeft gesproken, en over de wederkomst van Elia, waarop de schriftgeleerden wijzen, en geven daardoor stof tot gesprek op de verdere weg naar de herberg.

(Evangelie op de zesde zondag na Epifanieën)

De Epifanieën-perikopen verkrijgen een heerlijk slot. De verheerlijking van de Heere is de kostelijkste sluitsteen van deze tijdruimte van de Epifanie van Gods Zoon, deze openbaring van God. Zij is een voorspel van het heerlijk einde en openbaart alzo in profetisch perspectief de tijd van de verkwikking, de tijd van de verheerlijking, die aan het einde van deze tijd begint. Wij hebben hier een teken en onderpand, dat het werk van de Heere, ondanks alle hindernissen, die de laatste twee perikopen deden zien, ten einde toe zal worden volbracht.

Deze gebeurtenis uit het leven van onze Heer staat met recht op de grens van de tijd van Epifanieën en de lijdensweken; want een Epifanie, een verschijning en openbaring van de Heere zonder voorbeeld, en een aankondiging van het lijden en sterven, zoals wij die ook nergens lezen, vinden wij hier bij elkaar.

De openbaring van de profetische heerlijkheid van Christus in de Evangeliën van de Epifanieën-zondagen is een, die steeds opklimt; het eerste aanbreken van het licht. Hij komt tot de mens met heil en genade; Hij geneest zieken; Hij gebiedt over de elementen; heerlijker nog is het, dat Hij ondanks Zijn macht en kracht zo lankmoedig en geduldig is; het allerheerlijkst wordt Hij bewezen de waarachtige Profeet te zijn in de verheerlijking. Op de berg verschijnt Hij en de grootste profeten van het oude verbond, Mozes en Elia, spreken met Hem; de Vader noemt Hem Zijn lieve Zoon, in wie Hij een welgevallen heeft, en die wij moeten horen. Zo betuigt de stem van de eeuwige Vader zelf, dat Hij de hoogste profeet is, en daarmee stemt overeen de getuigenis van Christus zelf en die van Zijn heilige apostelen.

return to 'Top of Page'

Inleiding

Bijbelverkaring van Dchsel, MATTHES 17

Matthew 17:1.

VERHEERLIJKING OP DE BERG. DE MAANZIEKE GENEZEN. DE DIDRACHMEN.

II. Matthew 17:1-Matthew 17:13 (zie ook). Acht dagen na de gesprekken, die de Heere in de vorige afdeling met de discipelen had gehouden, toen Hij Zich intussen weer had afgezonderd, verlaat Hij met de drie discipelen, die een bijzondere plaats innemen, tegen de avond de herberg, waar Hij Zich ophield, Hij leidt hen op een hoge berg. Hier brengt Hij de nacht door in het gebed, terwijl de discipelen eindelijk in slaap vallen. Als Hij vervolgens in de morgen van de volgenden dag wordt verheerlijkt en Mozes en Elia bij Hem komen en met Hem over zijn lijden handelen, ontwaken de discipelen; zij zijn als het ware tot het leven teruggeroepen door de kracht van de verschijning, die in hun dichte nabijheid voorviel. Slechts een korte tijd hebben zij die voor ogen en horen zij met hun oren het gesprek en smaken zij de krachten van de toekomende wereld in hun hart, of Mozes en Elia beginnen zich weer terug te trekken. Petrus wil het uit elkaar gaan van de heilige vergadering door een onbedachtzaam woord verhinderen. Nu juist neemt een lichte wolk de hemelburgers op, uit de wolk komt een stem van God de Vader, die Jezus voor Gods lieve Zoon verklaart, in wie Hij een welbehagen heeft, en de discipelen op Hem wijst en hen aan deze als de ware Middelaar toevertrouwt. Het gaat nu deze drie evenals de Psalmist, die spreekt (Psalms 119:120): "Het haar van mijn vlees is te berge gerezen van verschrikking voor U. " Zij vallen van schrik op hun aangezicht en pas toen de Heere hen aanraakt en hen vertroost en toespreekt, zijn zij in staat zich op te heffen; maar nu is alles voorbij. Op de terugweg gebiedt Jezus hun, dit gezicht te verzwijgen tot aan Zijn opstanding. Zij nemen dit gebod ter harte, maar hebben nog velerlei vragen ten opzichte van de opstanding, waarvan de Heere heeft gesproken, en over de wederkomst van Elia, waarop de schriftgeleerden wijzen, en geven daardoor stof tot gesprek op de verdere weg naar de herberg.

(Evangelie op de zesde zondag na Epifanieën)

De Epifanieën-perikopen verkrijgen een heerlijk slot. De verheerlijking van de Heere is de kostelijkste sluitsteen van deze tijdruimte van de Epifanie van Gods Zoon, deze openbaring van God. Zij is een voorspel van het heerlijk einde en openbaart alzo in profetisch perspectief de tijd van de verkwikking, de tijd van de verheerlijking, die aan het einde van deze tijd begint. Wij hebben hier een teken en onderpand, dat het werk van de Heere, ondanks alle hindernissen, die de laatste twee perikopen deden zien, ten einde toe zal worden volbracht.

Deze gebeurtenis uit het leven van onze Heer staat met recht op de grens van de tijd van Epifanieën en de lijdensweken; want een Epifanie, een verschijning en openbaring van de Heere zonder voorbeeld, en een aankondiging van het lijden en sterven, zoals wij die ook nergens lezen, vinden wij hier bij elkaar.

De openbaring van de profetische heerlijkheid van Christus in de Evangeliën van de Epifanieën-zondagen is een, die steeds opklimt; het eerste aanbreken van het licht. Hij komt tot de mens met heil en genade; Hij geneest zieken; Hij gebiedt over de elementen; heerlijker nog is het, dat Hij ondanks Zijn macht en kracht zo lankmoedig en geduldig is; het allerheerlijkst wordt Hij bewezen de waarachtige Profeet te zijn in de verheerlijking. Op de berg verschijnt Hij en de grootste profeten van het oude verbond, Mozes en Elia, spreken met Hem; de Vader noemt Hem Zijn lieve Zoon, in wie Hij een welgevallen heeft, en die wij moeten horen. Zo betuigt de stem van de eeuwige Vader zelf, dat Hij de hoogste profeet is, en daarmee stemt overeen de getuigenis van Christus zelf en die van Zijn heilige apostelen.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. En na zes dagen, die intussen sinds het gesprokene in hoofdstuk . 16:13vv. verlopen waren, dus omtrent acht dagen na deze woorden (Luke 9:28), nam Jezus, die Zich met Zijn discipelen van Caesarea steeds meer naar het noorden gewend had, als getuigen van de buitengewone zaak, die nu met Hem voorvallen zou, met Zich Petrus en Jakobus, de oudere 10:4") en Johannes, zijn (Jakobus') broeder. Deze zonderde de Heere van de overige af, die Hij beneden in het huis (Mark 9:28) achterliet, en bracht hen op een hoge berg alleen om te bidden.

Dat Jezus slechts Zijn meest vertrouwde discipelen meeneemt, bewijst dat Hij een voorgevoel heeft van een geheim, dat daar zal worden beleefd. De opstanding van Jezus wordt in de Schrift nu eens als een daad van Jezus, dan eens als een daad van de Vader voorgesteld; daarom kan men ook denken, dat de verheerlijking het werk van beiden is. Zij bevatte het zekere bewijs, dat Jezus rijp was om dadelijk de hemel in te gaan, dat dus de dood, die Hij tegemoet ging, vrijwillig was. Datgene, waarvan bij ieder edel mens een klein gedeelte als afbeelding van de zielenadel voor handen is in het oog, in het aangezicht, in de bewegingen, van de gehele gestalte, was hij de heilige Mensenzoon in volmaaktheid. Bij hetgeen aan Hemzelf gebeurd is, komt de eerbiedige begroeting van de vertegenwoordigers van het Oude Verbond, eindelijk de stem uit de hemel, dezelfde, die bij Zijn doop door Hem vernomen werd. Hoe menselijker wij ons Jezus voorstellen, hoe smartelijker ons Zijn besluit voorkomt, om Zich in de handen van Zijn vijanden over te geven, zoveel te meer moet het duidelijk worden, hoe gewichtig dit alles niet alleen voor de discipelen, maar ook voor Jezus zelf was. - Op de bekentenis, dat Hij gewillig was te sterven, die Hij aan de Jordaan gedaan heeft, is een antwoord van de hemel gevolgd; zo volgt ook op de verkondiging van Zijn dood aan de discipelen een antwoord van de hemel. Nadat wij zo in het algemeen het juiste gezichtspunt verkregen hebben, waaruit wij onze geschiedenis kunnen beschouwen, zullen wij de bijzondere omstandigheden nader in ogenschouw nemen. Alle drie Evangelisten brengen de verheerlijking in nauw verband met dezelfde gebeurtenis, namelijk met de aankondiging van het lijden in het vorige hoofdstuk. Zes dagen na deze aankondiging gebeurde, wat hier verteld wordt, zo vertellen Mattheus en Markus, en de kerkvaders vinden in deze opgaaf van de tijd een aanwijzing van de zes eeuwen (2 Peter 3:8), die in de wereldgeschiedenis voorbijgaan zullen totdat de Heere komt in Zijn heerlijkheid. Dat het volle dagen zijn, dus noch de dag van de aankondiging van het lijden, noch die van de verheerlijking mee te rekenen zijn, ziet men uit Lukas, die zich bedient van de uitdrukking "omtrent acht dagen. " Dus valt de verheerlijking en de aankondiging van Zijn lijden op een en dezelfde dag van de week, waarschijnlijk op een zondag (de aankondiging van Zijn lijden, omstreeks op 18 en de verheerlijking op 25 september). Zes dagen v r Pasen, op de eerste dag na de Sabbat, hield Jezus Zijn intocht in Jeruzalem, door het volk plechtig als Messias uitgeroepen. Op de zesde dag daarna stierf Hij aan het kruis; op de zevende rustte Hij in het graf, en op de morgen van de achtste dag, van de eerste dag van de nieuwe week, stond Hij uit de doden op. De berg, waarop de verheerlijking heeft plaatsgehad is, naar de eerst met de vierde eeuw beginnende overlevering, de Thabor in Neder-Galilea 4:6); maar deze gedachte schijnt haar oorsprong alleen aan een poëtisch belang te danken te hebben. "Afgescheiden van alle naburige bergen, verheft hij zich met zijn bossen als een altaar in het veld. De top bestaat uit een langwerpige vlakte, 15 minuten lang en 8 minuten breed, en heerlijk is het uitzicht, dat zich hier voor ons oog aanbiedt, niet zozeer wegens de hoogte van de berg, als om zijn ligging tussen de wonderbare diepten in het oosten, de majestueuze hoogten in het noorden en de brede kloven in het zuiden. Zoals een echo van een verafgelegen bergwand antwoordt het verblindende wit van de sneeuw op de Anti-libanon, op de scherpe donkere kleuren, die de aanblik op de grond en op de vlakte van Tiberias geeft. Onmiddellijk aan uw voeten strekt zich de vlakte van Jizreël uit met haar vruchtbare velden; aan de andere zijde verheft zich de liefelijke Karmel en achter deze berg blinkt de schitterende vloed van de Middellandse Zee; achter de bergen van Efraïm liggen de heuvels van Jeruzalem verborgen. " Wij moeten echter met alle dergelijke schilderingen vol verrukking voor ons, zeggen, dat er nu van geheel iets anders sprake was dan van mooie uitzichten in de wijde wereld, dat de discipelen eerder behoefte hadden aan een "tweevoudig uitzicht in gindse zijde, in het rijk van de helden van het Oude Verbond en de toekomst van de verheerlijking van hun Heer in het Nieuwe Verbond. " Alles spreekt het tegen, dat Thabor in waarheid de "heilige berg" geweest is, waarop Petrus met de beide andere apostelen bij de Heere waren, Zijn heerlijkheid zagen en de stem uit de hemel hoorden (2 Peter 1:16vv. ). De berg was in vroegere tijden niet zo woest en onbewoond, als hij heden ten dage is. Omdat zijn dichtere en meer afgelegen omgeving sterk bevolkt en met steden bezet was (Joshua 19:12; 1 Chronicles 6:72), had de Heere hier met Zijn discipelen niet "alleen" (Mark 9:2) kunnen zijn, ook was de berg van Antiochus de Grote af (sinds 218 v. Chr. ) tot op de belegering door de Romeinen na de verwoesting van Jeruzalem voortdurend een plaats van strijd en geenszins tot een heiligdom van de vrede geschikt. Wat het echter het meest tegenspreekt, is de tekst zelf; want wanneer 5-6 dagreizen voldoende waren geweest om de Heere, die omstreeks 12 mijl van Caesarea was, naar de Thabor te brengen, zo had Hij toch met het volk in Galilea niets meer te doen, en de Evangelisten, die juist in deze periode van de geschiedenis, zo zorgvuldig zijn in de opgave van tijd en plaats, laten Hem uitdrukkelijk pas na de verheerlijking naar Galilea terugkeren (Matthew 17:22 Mark 9:30). Volgens de gehele samenhang zijn wij aan de opvatting gebonden, dat Jezus in de omstreken van Caesarea zelf op een berg geklommen is. Bovendien wordt deze ons nog in het bijzonder als een hoge berg aangeduid; daar kan men voor het naaste denken aan de slechts twee mijl van Caesarea verwijderde zuidelijkste top van de grote Hermon 3:9) bij de plaats Kefr Dawar. Het schijnt zeer bijzonder dat de Heere slechts drie van Zijn discipelen met Zich neemt, omdat de geloofsversterking, die zij door het zien van Zijn heerlijkheid en het horen van de hemelse stem ervaarden, voor allen, zoals men denken kan, een even grote behoefte was. Hier echter, zowel als bij de opwekking van het dochtertje van Jaïrus (Mark 5:37) en bij de zielenstrijd in Gethsman (hoofdstuk . 26:37), waar het ook deze drie zijn, die Hij alleen met Zich neemt, is er in de eerste plaats minder sprake van een geloofsversterking voor de discipelen als wel van een getuigen voor de Heere, en daarin handelt Hij naar de wet in Deuteronomy 19:15 , dat in de mond van twee of drie getuigen alle woord bestaat. Juist Petrus, Johannes en zijn broeder Jakobus worden uitgekozen, om daarvan getuige te zijn, terwijl zij voor de eerste tijden van de stichting van de kerk tot haar pilaren verkoren waren. Als zodanig komen dan ook Petrus en Johannes in Acts 3:4, Acts 8:14vv. duidelijk voor. Dat Jakobus eveneens een verheven ambt in de kerk bekleedde, blijkt daaruit, dat Herodes Agrippa I hem tot het eerste offer van zijn vervolging van de gemeente maakt (Acts 12:1vv. ), en hoeveel er juist aan een Jakobus naast een Petrus en Johannes gelegen geweest moet zijn, wordt verder daaruit duidelijk, dat de jongere spoedig in de plaats van de oudere Jakobus treedt in de leiding van de algemene aangelegenheden van de kerk (Uit 10:4; Acts 12:17; Acts 15:13vv. ; 21:18vv. Galatians 1:19; Galatians 2:9, Galatians 2:12). Staat namelijk het getal van de apostelen in onloochenbare betrekking tot de 12 geslachten of stammen van de kinderen van Israël, en kenschetst dit de op deze grond gebouwde gemeente als het wettige Israël, dat de belofte erft, evenals zij het ook leert verstaan, in welke zin Paulus het meent, wanneer hij in Romans 11:26 voorzegt, dat eens "geheel Israël" nog zalig worden zal, (niet het volle getal van alle personen in het bijzonder, maar het getal van de 12 stammen in een gelijk berekende omvang naar Revelation 7:4vv. , evenzo staat ook het drietal van de meest vertrouwde discipelen van de Heere in betrekking tot de drie aartsvaders van het uitverkoren volk. Evenals zich in deze de drie hoofddeugden van het godsdienstig leven voor de oudtestamentische gemeente vertonen, zo ook in ons drietal voor de nieuwtestamentische: Petrus de man van het geloof, Johannes de man van de liefde, Jakobus de man van de hoop. In 1 Corinthians 13:13 plaatst de apostel de hoop op de tweede en de liefde op de derde plaats, omdat hij over de liefde wilde roemen en omdat hij van de liefde het "blijven" nog in een meer bijzondere zin zeggen kan (Matthew 17:8vv. ). Ook van Johannes heeft de Heere gewild, dat hij bleef totdat Hij kwam (John 21:22vv. ). Deze drie nemen nu niet alleen op deze plaats (vgl. Mark 5:37; Mark 14:33), maar ook in de aantekeningen van de apostelen (Mark 3:16vv. en Acts 1:13), een rangorde aan, die aan die rangschikking van de drie deugden beantwoordt. In twee apostelen met dezelfde naam, zoals wij gezien hebben, verdeelt zich de vertegenwoordiging van de hoop: Jakobus I en II. Daarin ligt een zinnebeeldige voorstelling van het lot, dat de hoop in en omtrent Israël ondergaat: Jakobus I valt vroegtijdig als het eerste offer van de vervolging, en stelt de hoop voor, die bij Israël's eerste roeping tot het heil in Christus te schande is geworden; Jakobus II was, voordat de duivelse kloekmoedigheid van de vijanden van Christus in het jaar 62 na Chr. , voor het uiterlijke over Hem de overwinning behaalde, en het volk op de weg van het verderf meesleepte, op het punt om het Joodse paasfeest in een Christelijk feest te veranderen, en is het onderpand van die hoop, die voor en over Israël nog overgehouden is. Jakobus wordt zo een verdere vertegenwoordiging van dat volk, waaraan zijn naam ons herinnert. Aangaande de roeping tot de kerk van Jezus Christus, wordt Johannes van zelf de vertegenwoordiger van de Oosterse kerk, die hij in de laatste jaren van zijn leven bestuurde en waarvoor allereerst de 7 zendbrieven in Revelation 2:1, 3 hem gedicteerd werden; dat Petrus dus de vertegenwoordiger van de kerk van het westen geworden is, behoeft geen verdere aanwijzing. Dit geeft nu ook een nadere opheldering, waarom de Heere het toegelaten en gedeeltelijk zelf zo geschikt heeft, dat de idee van het patrimonium Petri, of het erfgoed van de heilige Petrus zo'n grote rol in de kerkgeschiedenis heeft mogen spelen, totdat die met de wederaanneming van Israël uitgespeeld zal zijn.

return to 'Top of Page'

Vers 1

1. En na zes dagen, die intussen sinds het gesprokene in hoofdstuk . 16:13vv. verlopen waren, dus omtrent acht dagen na deze woorden (Luke 9:28), nam Jezus, die Zich met Zijn discipelen van Caesarea steeds meer naar het noorden gewend had, als getuigen van de buitengewone zaak, die nu met Hem voorvallen zou, met Zich Petrus en Jakobus, de oudere 10:4") en Johannes, zijn (Jakobus') broeder. Deze zonderde de Heere van de overige af, die Hij beneden in het huis (Mark 9:28) achterliet, en bracht hen op een hoge berg alleen om te bidden.

Dat Jezus slechts Zijn meest vertrouwde discipelen meeneemt, bewijst dat Hij een voorgevoel heeft van een geheim, dat daar zal worden beleefd. De opstanding van Jezus wordt in de Schrift nu eens als een daad van Jezus, dan eens als een daad van de Vader voorgesteld; daarom kan men ook denken, dat de verheerlijking het werk van beiden is. Zij bevatte het zekere bewijs, dat Jezus rijp was om dadelijk de hemel in te gaan, dat dus de dood, die Hij tegemoet ging, vrijwillig was. Datgene, waarvan bij ieder edel mens een klein gedeelte als afbeelding van de zielenadel voor handen is in het oog, in het aangezicht, in de bewegingen, van de gehele gestalte, was hij de heilige Mensenzoon in volmaaktheid. Bij hetgeen aan Hemzelf gebeurd is, komt de eerbiedige begroeting van de vertegenwoordigers van het Oude Verbond, eindelijk de stem uit de hemel, dezelfde, die bij Zijn doop door Hem vernomen werd. Hoe menselijker wij ons Jezus voorstellen, hoe smartelijker ons Zijn besluit voorkomt, om Zich in de handen van Zijn vijanden over te geven, zoveel te meer moet het duidelijk worden, hoe gewichtig dit alles niet alleen voor de discipelen, maar ook voor Jezus zelf was. - Op de bekentenis, dat Hij gewillig was te sterven, die Hij aan de Jordaan gedaan heeft, is een antwoord van de hemel gevolgd; zo volgt ook op de verkondiging van Zijn dood aan de discipelen een antwoord van de hemel. Nadat wij zo in het algemeen het juiste gezichtspunt verkregen hebben, waaruit wij onze geschiedenis kunnen beschouwen, zullen wij de bijzondere omstandigheden nader in ogenschouw nemen. Alle drie Evangelisten brengen de verheerlijking in nauw verband met dezelfde gebeurtenis, namelijk met de aankondiging van het lijden in het vorige hoofdstuk. Zes dagen na deze aankondiging gebeurde, wat hier verteld wordt, zo vertellen Mattheus en Markus, en de kerkvaders vinden in deze opgaaf van de tijd een aanwijzing van de zes eeuwen (2 Peter 3:8), die in de wereldgeschiedenis voorbijgaan zullen totdat de Heere komt in Zijn heerlijkheid. Dat het volle dagen zijn, dus noch de dag van de aankondiging van het lijden, noch die van de verheerlijking mee te rekenen zijn, ziet men uit Lukas, die zich bedient van de uitdrukking "omtrent acht dagen. " Dus valt de verheerlijking en de aankondiging van Zijn lijden op een en dezelfde dag van de week, waarschijnlijk op een zondag (de aankondiging van Zijn lijden, omstreeks op 18 en de verheerlijking op 25 september). Zes dagen v r Pasen, op de eerste dag na de Sabbat, hield Jezus Zijn intocht in Jeruzalem, door het volk plechtig als Messias uitgeroepen. Op de zesde dag daarna stierf Hij aan het kruis; op de zevende rustte Hij in het graf, en op de morgen van de achtste dag, van de eerste dag van de nieuwe week, stond Hij uit de doden op. De berg, waarop de verheerlijking heeft plaatsgehad is, naar de eerst met de vierde eeuw beginnende overlevering, de Thabor in Neder-Galilea 4:6); maar deze gedachte schijnt haar oorsprong alleen aan een poëtisch belang te danken te hebben. "Afgescheiden van alle naburige bergen, verheft hij zich met zijn bossen als een altaar in het veld. De top bestaat uit een langwerpige vlakte, 15 minuten lang en 8 minuten breed, en heerlijk is het uitzicht, dat zich hier voor ons oog aanbiedt, niet zozeer wegens de hoogte van de berg, als om zijn ligging tussen de wonderbare diepten in het oosten, de majestueuze hoogten in het noorden en de brede kloven in het zuiden. Zoals een echo van een verafgelegen bergwand antwoordt het verblindende wit van de sneeuw op de Anti-libanon, op de scherpe donkere kleuren, die de aanblik op de grond en op de vlakte van Tiberias geeft. Onmiddellijk aan uw voeten strekt zich de vlakte van Jizreël uit met haar vruchtbare velden; aan de andere zijde verheft zich de liefelijke Karmel en achter deze berg blinkt de schitterende vloed van de Middellandse Zee; achter de bergen van Efraïm liggen de heuvels van Jeruzalem verborgen. " Wij moeten echter met alle dergelijke schilderingen vol verrukking voor ons, zeggen, dat er nu van geheel iets anders sprake was dan van mooie uitzichten in de wijde wereld, dat de discipelen eerder behoefte hadden aan een "tweevoudig uitzicht in gindse zijde, in het rijk van de helden van het Oude Verbond en de toekomst van de verheerlijking van hun Heer in het Nieuwe Verbond. " Alles spreekt het tegen, dat Thabor in waarheid de "heilige berg" geweest is, waarop Petrus met de beide andere apostelen bij de Heere waren, Zijn heerlijkheid zagen en de stem uit de hemel hoorden (2 Peter 1:16vv. ). De berg was in vroegere tijden niet zo woest en onbewoond, als hij heden ten dage is. Omdat zijn dichtere en meer afgelegen omgeving sterk bevolkt en met steden bezet was (Joshua 19:12; 1 Chronicles 6:72), had de Heere hier met Zijn discipelen niet "alleen" (Mark 9:2) kunnen zijn, ook was de berg van Antiochus de Grote af (sinds 218 v. Chr. ) tot op de belegering door de Romeinen na de verwoesting van Jeruzalem voortdurend een plaats van strijd en geenszins tot een heiligdom van de vrede geschikt. Wat het echter het meest tegenspreekt, is de tekst zelf; want wanneer 5-6 dagreizen voldoende waren geweest om de Heere, die omstreeks 12 mijl van Caesarea was, naar de Thabor te brengen, zo had Hij toch met het volk in Galilea niets meer te doen, en de Evangelisten, die juist in deze periode van de geschiedenis, zo zorgvuldig zijn in de opgave van tijd en plaats, laten Hem uitdrukkelijk pas na de verheerlijking naar Galilea terugkeren (Matthew 17:22 Mark 9:30). Volgens de gehele samenhang zijn wij aan de opvatting gebonden, dat Jezus in de omstreken van Caesarea zelf op een berg geklommen is. Bovendien wordt deze ons nog in het bijzonder als een hoge berg aangeduid; daar kan men voor het naaste denken aan de slechts twee mijl van Caesarea verwijderde zuidelijkste top van de grote Hermon 3:9) bij de plaats Kefr Dawar. Het schijnt zeer bijzonder dat de Heere slechts drie van Zijn discipelen met Zich neemt, omdat de geloofsversterking, die zij door het zien van Zijn heerlijkheid en het horen van de hemelse stem ervaarden, voor allen, zoals men denken kan, een even grote behoefte was. Hier echter, zowel als bij de opwekking van het dochtertje van Jaïrus (Mark 5:37) en bij de zielenstrijd in Gethsman (hoofdstuk . 26:37), waar het ook deze drie zijn, die Hij alleen met Zich neemt, is er in de eerste plaats minder sprake van een geloofsversterking voor de discipelen als wel van een getuigen voor de Heere, en daarin handelt Hij naar de wet in Deuteronomy 19:15 , dat in de mond van twee of drie getuigen alle woord bestaat. Juist Petrus, Johannes en zijn broeder Jakobus worden uitgekozen, om daarvan getuige te zijn, terwijl zij voor de eerste tijden van de stichting van de kerk tot haar pilaren verkoren waren. Als zodanig komen dan ook Petrus en Johannes in Acts 3:4, Acts 8:14vv. duidelijk voor. Dat Jakobus eveneens een verheven ambt in de kerk bekleedde, blijkt daaruit, dat Herodes Agrippa I hem tot het eerste offer van zijn vervolging van de gemeente maakt (Acts 12:1vv. ), en hoeveel er juist aan een Jakobus naast een Petrus en Johannes gelegen geweest moet zijn, wordt verder daaruit duidelijk, dat de jongere spoedig in de plaats van de oudere Jakobus treedt in de leiding van de algemene aangelegenheden van de kerk (Uit 10:4; Acts 12:17; Acts 15:13vv. ; 21:18vv. Galatians 1:19; Galatians 2:9, Galatians 2:12). Staat namelijk het getal van de apostelen in onloochenbare betrekking tot de 12 geslachten of stammen van de kinderen van Israël, en kenschetst dit de op deze grond gebouwde gemeente als het wettige Israël, dat de belofte erft, evenals zij het ook leert verstaan, in welke zin Paulus het meent, wanneer hij in Romans 11:26 voorzegt, dat eens "geheel Israël" nog zalig worden zal, (niet het volle getal van alle personen in het bijzonder, maar het getal van de 12 stammen in een gelijk berekende omvang naar Revelation 7:4vv. , evenzo staat ook het drietal van de meest vertrouwde discipelen van de Heere in betrekking tot de drie aartsvaders van het uitverkoren volk. Evenals zich in deze de drie hoofddeugden van het godsdienstig leven voor de oudtestamentische gemeente vertonen, zo ook in ons drietal voor de nieuwtestamentische: Petrus de man van het geloof, Johannes de man van de liefde, Jakobus de man van de hoop. In 1 Corinthians 13:13 plaatst de apostel de hoop op de tweede en de liefde op de derde plaats, omdat hij over de liefde wilde roemen en omdat hij van de liefde het "blijven" nog in een meer bijzondere zin zeggen kan (Matthew 17:8vv. ). Ook van Johannes heeft de Heere gewild, dat hij bleef totdat Hij kwam (John 21:22vv. ). Deze drie nemen nu niet alleen op deze plaats (vgl. Mark 5:37; Mark 14:33), maar ook in de aantekeningen van de apostelen (Mark 3:16vv. en Acts 1:13), een rangorde aan, die aan die rangschikking van de drie deugden beantwoordt. In twee apostelen met dezelfde naam, zoals wij gezien hebben, verdeelt zich de vertegenwoordiging van de hoop: Jakobus I en II. Daarin ligt een zinnebeeldige voorstelling van het lot, dat de hoop in en omtrent Israël ondergaat: Jakobus I valt vroegtijdig als het eerste offer van de vervolging, en stelt de hoop voor, die bij Israël's eerste roeping tot het heil in Christus te schande is geworden; Jakobus II was, voordat de duivelse kloekmoedigheid van de vijanden van Christus in het jaar 62 na Chr. , voor het uiterlijke over Hem de overwinning behaalde, en het volk op de weg van het verderf meesleepte, op het punt om het Joodse paasfeest in een Christelijk feest te veranderen, en is het onderpand van die hoop, die voor en over Israël nog overgehouden is. Jakobus wordt zo een verdere vertegenwoordiging van dat volk, waaraan zijn naam ons herinnert. Aangaande de roeping tot de kerk van Jezus Christus, wordt Johannes van zelf de vertegenwoordiger van de Oosterse kerk, die hij in de laatste jaren van zijn leven bestuurde en waarvoor allereerst de 7 zendbrieven in Revelation 2:1, 3 hem gedicteerd werden; dat Petrus dus de vertegenwoordiger van de kerk van het westen geworden is, behoeft geen verdere aanwijzing. Dit geeft nu ook een nadere opheldering, waarom de Heere het toegelaten en gedeeltelijk zelf zo geschikt heeft, dat de idee van het patrimonium Petri, of het erfgoed van de heilige Petrus zo'n grote rol in de kerkgeschiedenis heeft mogen spelen, totdat die met de wederaanneming van Israël uitgespeeld zal zijn.

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. Daar bad toen de Heere, waarschijnlijk de gehele nacht door, terwijl de discipelen door de slaap werden overweldigd. Plotseling schrokken deze wakker en zagen wat inmiddels gebeurd was (Luke 9:32). En Hij werd voor hen veranderd van gedaante. Hij kwam hun voor als in hemelse heerlijkheid; en Zijn aangezicht blonk als de zon, zoals het ook eens met de rechtvaardigen in hun toekomst wezen zal (hoofdstuk . 13:43 Daniel 12:3), en Zijn kleren werden wit als het licht (Psalms 104:2); door de lichtglans van het heilig lichaam doordrongen, glinsterden zij in een witheid als die van de sneeuw, zodat geen schilder op aarde ze zo wit maken kan (Mark 9:3).

return to 'Top of Page'

Vers 2

2. Daar bad toen de Heere, waarschijnlijk de gehele nacht door, terwijl de discipelen door de slaap werden overweldigd. Plotseling schrokken deze wakker en zagen wat inmiddels gebeurd was (Luke 9:32). En Hij werd voor hen veranderd van gedaante. Hij kwam hun voor als in hemelse heerlijkheid; en Zijn aangezicht blonk als de zon, zoals het ook eens met de rechtvaardigen in hun toekomst wezen zal (hoofdstuk . 13:43 Daniel 12:3), en Zijn kleren werden wit als het licht (Psalms 104:2); door de lichtglans van het heilig lichaam doordrongen, glinsterden zij in een witheid als die van de sneeuw, zodat geen schilder op aarde ze zo wit maken kan (Mark 9:3).

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. En ziet, van hen, van de discipelen, toen hun ogen verder zagen op hetgeen bij Jezus was, werden gezien Mozes en Elias. Deze stonden in hemelse glans, waartoe zij waren ingegaan, de ene, nadat hij aan het verderfelijke ontrukt was 34:6"), de andere, toen hij in het onweer ten hemel voer (2 Kings 2:11) aan Zijn beide zijden (Malachi 4:4vv. ), met Hem samensprekende over de uitgang, die Hij volbrengen zou te Jeruzalem (Luke 9:31).

return to 'Top of Page'

Vers 3

3. En ziet, van hen, van de discipelen, toen hun ogen verder zagen op hetgeen bij Jezus was, werden gezien Mozes en Elias. Deze stonden in hemelse glans, waartoe zij waren ingegaan, de ene, nadat hij aan het verderfelijke ontrukt was 34:6"), de andere, toen hij in het onweer ten hemel voer (2 Kings 2:11) aan Zijn beide zijden (Malachi 4:4vv. ), met Hem samensprekende over de uitgang, die Hij volbrengen zou te Jeruzalem (Luke 9:31).

return to 'Top of Page'

Vers 4

4. Na het eindigen van dat gesprek weken die beide hemelingen weer van Hem (Luke 9:33). En Petrus, op dat weggaan, het teken van het ten einde spoeden van die heerlijkheid, antwoordende zei tot Jezus, toen die macht had deze hemel langer op aarde te houden: Heere, het is goed dat wij hier zijn, waar Gij met ons in hemels gezelschap vertoeft. Laat ons langer tezamen blijven. Zo Gij wilt, laat ons, Uw drie discipelen, hier drie tabernakels, hutten van loof, maken, voor U een en voor Mozes een en voor Elia een. Hij wist echter niet wat hij zei; de ontsteltenis alleen bracht er hem toe om met de uitdrukking van het verlangen van Zijn hart zo'n ongerijmd voorstel te verbinden.

Op de avond ging Onze Heere dikwijls op hoge bergen om in de diepe, ongestoorde stilte van zo'n oponthoud te bidden. Zo was het ook ditmaal, want het was avond, toen Hij de heilige berg beklom. Dat toont ons niet alleen de gehele vorm van de geschiedenis, maar ook in Lukas de uitdrukkelijke vermelding van de diepe slaap, waaruit Petrus en de beide anderen, die Jezus vergezelden, door het hemelse gezicht opgewekt werden. Waakzame mannen worden op klaarlichte dag niet door een diepe slaap overvallen, ten minste niet in een gezelschap, dat men vreest en bemint.

Wat het gebed van Jezus aangaat, waarmee Hij tot het aanbreken van de dag voortging, Zijn woord laat ons in Matthew 17:21 een blik in de zedelijke arbeid werpen, die Zijn roeping ook van Hem gevorderd heeft; want de natuurlijke betekenis van het woord is, dat niet alleen voor de discipelen, maar zelfs ook voor de Meester, de overwinning in die aangelegenheid, slechts door de machtigste concentratie of inspanning van de ziel tot het bidden om Gods kracht, slechts door de ernstigste worsteling van de ziel te verkrijgen was.

"Verheerlijken" betekent iets helder en duidelijk maken; iemand met licht en heerlijkheid versieren, met glans en schoonheid omgeven. Dit kan op een dubbelde wijze plaatsvinden, 1) op declaratieve (aantonende) wijze, wanneer men het bestaan, de verhevenheid en waarde van een persoon doet erkennen, zijn volmaaktheden roemt en ze anderen met levendige kleuren voor ogen schildert. In deze zin is het, dat God verheerlijkt wilde worden (Exodus 14:17). Dat was het hoofddoel van Jezus bij Zijn menswording en in Zijn gehele wandel op aarde, om de heerlijkheid van God in Zijn persoon uit te drukken, en de mensen door leer en voorbeeld uit te nodigen om die te erkennen (John 17:4; John 1:6; John 7:18; John 8:50). In het bijzonder verheerlijkte Hij Zijn Vader door Zijn volkomen gehoorzaamheid tot de dood van het kruis; daar plaatste Hij Zijn heiligheid en liefde, Zijn wijsheid en waarheid in het helderste licht. De Vader echter verheerlijkte Jezus op de declaratieve wijze, toen Hij Zijn verborgen waarde en verhevenheid tentoonspreidde, in een helder licht plaatste, deels door de stem uit de hemel, deels door de wonderen, die Hij aan Hem en in Hem volbracht, deels door Zijn lijden en sterven, Zijn opstanding en hemelvaart (John 12:28; John 16:4 Acts 3:13). De Heilige Geest verheerlijkt Jezus in de harten (John 16:14), wanneer Hij de heerlijkheid van Christus, van Zijn persoon, van Zijn ambt, van Zijne genadegoederen geheel en van alle zijden onthult, en levendige indrukken daarvan in het hart geeft. Hij ontsteekt daartoe een licht in het verstand, doet gevoelens van dankbare liefde ontstaan, en wekt de wil op tot een innige overgave aan Jezus; die dan van harte in Hem geloven, Hem in oprechte liefde aanhangen, hun kruis gewillig op zich nemen en zich naar Zijn beeld laten hervormen, in hen is Hij verheerlijkt (John 17:10), en Zijn reinheid spiegelt zich in hen af met een ongedekt aangezicht (2 Corinthians 3:18). 2) In een reële (daadwerkelijke) zin gebeurt het, wanneer God Zijn heerlijkheid, Zijn glans op iemand legt, wanneer Hij het geringe tot het hogere, het vlees tot de geest verheft, uit de duisternis het licht tevoorschijn roept, en een aandeel geeft aan Zijn goddelijke heerlijkheid. Om zo'n verheerlijking bad Jezus v r Zijn sterven (John 12:28; John 17:1, John 17:5); deze is in de volle zin van het woord, zoals Stier zegt, de verhoging en verheffing van Zijn mensheid, van Zijn vlees en bloed tot het goddelijke, als een loon voor Zijn vernedering en verzoening, en tot een zegen voor ons. Hierover handelt John 6:1 Deze verheerlijking heeft haar bepaalde trappen en eindigt met de opneming van Jezus in de volle, bovenaardse heerlijkheid van God, waarin Hij als mensenzoon ingaat; aan Zijn volgelingen is echter de deelname aan deze heerlijkheid beloofd, waartoe werkelijk de verheerlijking van het lichaam, Zijn verandering, en het doordringen met de krachten van Zijn licht behoort (John 17:24 Philippians 3:21). De verheerlijking van Jezus op de berg was voor Hemzelf een goddelijke inwijding tot Zijn naderend lijden en sterven, en voor de discipelen een versterking van het geloof, waarvan zij te voren een goede bekentenis afgelegd hadden. Terwijl Jezus bidt, treedt eensklaps Zijn verborgen, goddelijke heerlijkheid tevoorschijn; Zijn aangezicht wordt veranderd, Hij begint licht te geven als de zon, Zijn kleren worden wit als sneeuw. Deze heerlijkheid komt niet van buiten op Hem, zoals de zon zich in het water spiegelt, maar zij komt uit het binnenste tevoorschijn, en verspreidt zich over het uiterlijke.

Wonderbare verandering, verre overtreffende, hetgeen wij van Mozes lezen, wiens aangezicht blonk, toen God met Hem gesproken had, alzo dat hij zijn aangezicht moest bedekken, om de kinderen van Israël niet te verschrikken (Exodus 34:28vv. ). Want niet het afschijnsel van een vreemd licht, maar het licht dat binnen in Hem woont, treedt tevoorschijn uit de nederige gestalte van de Zich in het gebed overgevende Mensenzoon. Datzelfde aangezicht, dat over weinig meer dan een half jaar daarna door de Joden beschimpt, bespot, bespuwd en met vuisten geslagen wordt, blinkt als de zon, de nacht tot dag makende; en de daar met bloed bevlekte kleren, die de krijgsknechten van Zijn lichaam rukken, om Hem te laten geselen en aan het kruis te verhogen, worden door de doorschijnende glorie aan de sneeuw en aan het licht gelijk.

Het is verwonderlijk, hoe het toppunt van vreugde en van rouw bij het grootste verschil ook weer zo veel gelijkvormigs kan hebben! Nu zweefde Jezus, door hemels licht omgeven, voor de ogen van de drie discipelen, en juist deze drie discipelen zagen Hem naderhand in de schemering jammerend op de grond liggen; ook daar verscheen weliswaar een afgezant van de hemel, minder echter om Hem te aanbidden, dan om Hem te versterken. Nu omgeven Hem Mozes en Elia, uit wier blikken en trekken, evenals uit de Zijne, slechts zaligheid straalde; spoedig zou Hij, de Gekruiste, twee gekruiste misdadigers aan Zijn zijde hebben.

De Heere verscheen hier aan zijn 3 apostelen in een verheerlijkt lichaam: hoe kan Hij dat? Twee verklaringen zijn mogelijk, en die zijn ook voorgesteld geworden: f dit lichaam van de verheerlijking was een donum superadditum, een bijzondere genade Gods; of dit lichaam was een donum naturale, een voortbrengsel van het leven van Jezus Christus zelf. Naar de eerste verklaring was het geen zelfverheerlijking van Jezus, maar een verheerlijking van Zijn verschijning, die Hem overkwam, voor Hem als een verkwikkende voorsmaak van Zijn heerlijkheid in het aangezicht van Zijn naderende dood, voor Zijn discipelen echter als een borg voor die heerlijkheid. Hier tegenover wordt de andere verklaring voor recht gehouden. Christus is een waarachtig mens, Hij is de tweede Adam; de mens is een geestelijk-lichamelijk wezen, geest en lichaam zijn in hem verenigd, en weliswaar zijn zij in het begin niet verenigd om uit elkaar te gaan, maar om elkaar altijd meer te doordringen en nu tot in eeuwigheid nauw verenigd te leven. Het lichaam van de mens was bekwaam om te sterven, het sterven was echter voor hem geen noodzakelijkheid; door gehoorzaamheid aan Gods gebod zou de geschiktheid van het lichaam om te sterven in de overwinning van het onsterfelijke, eeuwige leven verzwolgen worden; maar door de zonde werd de mogelijkheid tot sterven tot een noodzakelijkheid om te sterven. De normale ontwikkeling, die bij de eerste mensen niet tot stand kwam, bevindt zich bij de tweede Adam, de zondeloze Heer. Iets gelijk aan dit blinken van het lichaam van Jezus Christus, door de Geest, die Hem vervulde, vinden wij in het verheerlijkste aangezicht van nauw met God verbonden bidders.

Men weet, dat de vreugde het aangezicht van de mens dikwijls verheldert, dat de liefde het mooier maakt, dat het door de zaligheid bij een stervende dikwijls wonderbaar verhelderd werd. De openbaringen van de toekomende wereld maken de heilige profeten dikwijls bleek als doden (Daniel 10:8), dikwijls stralende van vreugde (Exodus 34:29vv. ), hier hebben wij het hoogste, dat in deze soort, in het menselijke leven gebeuren kan. De volheid van de Geest van Christus straalde over Zijn gehele gelaat; ja de hemelse natuur van licht van Zijn innerlijke mens, die anders nog gebonden was door het donkere van Zijn aardse verschijning, trad nu tevoorschijn en overgoot zelfs Zijn gewaad met een witte straal van licht, die voor de verbaasde discipelen volstrekt nieuw was. Dit was een krachtige herhaling van die verschijning, die Johannes de Doper zag, toen de Geest op Jezus nederdaalde; een voorafschaduwing van Zijn enige verheerlijking; het was het eerste ogenblik van het wonderbare, dat de discipelen nu beleven zouden, een geestverschijning midden in het aardse. Het hemelse bestaan van Jezus kwam uit Zijn aardse bestaan tevoorschijn; het was, alsof Hij nu reeds op de hoogte van de andere zijde stond, alsof Hij nu reeds tot de geestenwereld behoorde.

Wij vinden in de heilige geschiedenis daarvan een voorafschaduwing in die eerste heerlijkheid van Mozes, wiens blinkend aangezicht de kinderen van Israël niet meer konden aanzien, en een naklank daarvan in het aangezicht van Stefanus, wiens aangezicht was als dat van een engel (Acts 6:15). Maar hoger dan de glans van Mozes of Stefanus, is op de berg, die meer is dan Sinaï, de verheerlijking van Hem, die de heerlijkheid in Zich draagt als van de eengeborene van de Vader vol van genade en waarheid. Zij blinkt door het omhulsel heen, en heeft haar goddelijk doel voor alles voor Jezus zelf. Zoals daar bij de doop, toen Hij Zich overgaf om alle gerechtigheid te vervullen, zo is het Hem nu, als Hem de ernstige werkelijkheid van de dood nader gekomen is, als Hij Zich gereed maakt om Zijn aangezicht naar Jeruzalem te richten, en in de bittere dood te gaan; Hij ontvangt een antwoord van de Vader op Zijn gebed, dat Hij een welgevallen heeft aan deze gang van Zijn Zoon. In dit antwoord is voor Hem ook een bevestiging, dat Hij macht heeft Zijn leven te behouden of te verliezen, dat niemand het van Hem kon nemen, naar het recht van de dood over de zondaren, dat Hij Zich vrijwillig van Zijn heerlijkheid ontdoet, en om Zijn middelaarsambt vrijwillig afstand doet van de verheerlijking, die Hem anders ten deel kon worden, zonder de gang door het dal van de dood; dat het dus slechts Zijn vrije gehoorzaamheid is, waardoor Hij van de hoogste heerlijkheid in het diepste lijden neerdaalt. Dat zouden de discipelen ook uit dit voorval leren, en wanneer zij het nu ook al niet konden verstaan, zo werden zij op het paasfeest gewezen, waar hun een licht zou opgaan.

Twee verheerlijkte mannen van het Oude Verbond verschijnen, die door God op een wonderbare wijze uit de wereld weggenomen zijn, evenals zij in hun leven boven anderen uitmuntten. Wat wilden die hier? en wat brengt hen in deze nacht tot Jezus? Mozes heeft de wet gegeven, die de tuchtmeester is tot op Christus, en Elia is de voornaamste van de profeten, die van Christus geprofeteerd hebben. Wet en profeten hebben van Christus getuigd, eer Hij verscheen; nu Hij verschenen is, zijn hier in de personen van Mozes en Elia andermaal getuigen. Wanneer zij echter in oude tijden van Christus gesproken hebben, zo spreken zij hier op de berg met Christus. Wat mag het zijn, wat zij te spreken hebben? Het moet iets zeer gewichtigs zijn, zoals wanneer er een hemelse raad gehouden wordt, om een groot werk van God uit te voeren. De evangelist heeft ons niets daarvan meegedeeld; hij schijnt aan te nemen, dat niemand kan twijfelen wat daar gesproken is. Lukas geeft ons daarvan een korte wenk: "de beide mannen, " zegt hij, "spraken met Jezus over de uitgang, die Hij volbrengen zou te Jeruzalem. " Dat zijn zeker duistere zaken, die in deze glans van de verheerlijking verhandeld werden, de uitgang te Jeruzalem, het lijden aan de Olijfberg, de smadelijke kruisdood, waarbij de zon haar glans verloor, en de begrafenis, die het licht der wereld met aarde en doodsnacht bedekte. Wie zou het kunnen denken, dat dit zalige uur, waarover vreugde en blijdschap uitgestort is, met overdenkingen doorgebracht werd, die handelen over wenen en zuchten over hoon en vervloeking, over geselslagen en bloedvergieten, over dood en hel? Evenwel spreken Mozes en Elia juist daarvan tot Jezus, hoe zij zelf in hun leven daarvan getuigd en geprofeteerd hebben; op lichte, witte grond schilderen zij donkere gestalten van de verraderlijke discipel, van de moorddadige hogepriester en oudsten, en van het bloedige hout van de vloek. Als twee getuigen staan zij naast de Heere, en betuigen, dat het zo gebeuren zal, en dat alles de loutere waarheid is, dat er geen andere Christus is, dan degene, die daar lijdt, en dat deze Christus lijden zal, die daar nu in heerlijkheid staat. Dat betuigen zij voor de oren van de discipelen, die hiervoor tot nu toe nog geen oren gehad hebben en slechts met schrik en de grootste tegenzin daaraan denken. Iedere mogelijkheid moet aan de discipelen ontnomen worden, dat men de voorzeggingen van de profeten en de woorden van Jezus nog anders zou verstaan, dan zij luiden.

Het is van de hoogste betekenis, dat de discipelen Mozes en Elia met Jezus van Zijn uitgang in Jeruzalem hoorden spreken; daarmee brak in hen de morgen aan van de erkentenis, dat Jezus met het Oude Testament verbonden blijft, wanneer Hij ook in Jeruzalem een treurig einde heeft; dat Hij daarin een is met de geest van die wetgever, die de misdadigers tot de dood veroordeelde, met die ijveraar, die vuur uit de hemel deed vallen, dat Hij echter bij al de innigheid van deze samenhang juist daardoor, dat Hij de dood ondergaan zou, boven hen verheven was. In dit visioen werd hun dus de eenheid van het Oude Verbond met het Nieuwe, en de voorrang van het Nieuwe boven het Oude aangetoond; de geesten van dr beide testamenten begroetten elkaar weer, zoals daar aan de Jordaan, toen Jezus gedoopt werd.

Wij mogen hier een al is het ook vluchtige blik werpen in een van die geheime aanknopingspunten van de geschiedenis, waar het werk van God op aarde verbonden schijnt met het lot van de geslachten, die vroeger reeds daarheen gegaan waren, waar het openbaar wordt, dat het werk, dat op aarde volbracht is, ook diegenen nog aangaat, die reeds lang tot hun volk verzameld zijn, maar in de Heere nog allen leven. Er is hier iets in van die vreugde van vader Abraham, toen hij de langverwachte dag des Heeren zag en verblijd was (John 8:56). Het is de vreugde van de vaderen, dat nu ook het uur van hun verlossing nabij gekomen is; het is de vreugde van allen die verlangd hadden de Verlosser te zien, en zij hadden Hem niet gezien, zij, die door het geloof getuigenis verkregen, maar het beloofde nog niet ontvangen hadden, omdat zij niet zonder ons volmaakt zouden worden (Hebrews 11:39vv. ). En deze vreugde heeft haar grond in de uitgang, die de Heere in Jeruzalem volbrengen zou. Hier deed de wetgever, die aan alle zonden de vloek verkondigt; hier deed de profeet, die verteerde van ijver voor de Heere Zebaoth, een blik in het geheim van de verzoening; hier zag Mozes in de toekomst reeds de vervulling van alle offers, en kon nog inniger dan in de dagen van zijn leven de Heere prijzen, dat Hij barmhartig en genadig en lankmoedig is en van grote genade en trouw (Exodus 34:6); en Elia hoorde nog een ander stil zacht suizen dan daar in de spelonk van Horeb (1 Kings 19:12), wanneer hier op de berg van de verheerlijking de zachtmoedige geest van de Heere Jezus hem tegenwaaide. Zij merkten iets van de wonderbare wegen, waarop de Heere Zich gereed maakte om de ijver van God en Zijn barmhartigheid te verzoenen, om de heilige gestrengheid van de wet te vervullen en tegelijk te overwinnen.

Ofschoon Mozes en Elia in de hemel wonen, bekommeren zij zich toch om het rijk van God op aarde, weten ervan, spreken toch van Jeruzalem en van de gewichtige dingen, die in de volgende tijd in de heilige stad gebeuren zullen; het is, alsof zij nog hier thuis waren, alsof zij met alles bekend zijn. En ook omgekeerd; Petrus spreekt van de hemelse boden weliswaar met kinderlijke, bereidwillige ootmoed, maar toch ook weer zo vertrouwelijk, alsof hij reeds altijd met hen samen geweest was. Tabernakels toch wil hij voor hen bouwen: "voor U een, " zo spreekt hij tot Christus, "voor Mozes een en voor Elia een; " zo goed kent en noemt hij hen, zo graag wil hij bij hen zijn en hen dienen. Daarmee is ons een inzicht in de eeuwigheid geopend; van de berg van de verheerlijking maken wij een zekere gevolgtrekking op de hemelse stad. Eveneens zal het daar zijn, alles zal elkaar ontmoeten wat eeuwig tezamen behoort, ja wat slechts voor deze tijd tezamen behoorde, zal elkaar daar kennen. Die elkaar nooit gezien hebben, behalve degenen, die elkaar hier gezien en gekend hebben, zullen elkaar daar bij de eerste aanblik herkennen en met elkaar bekend zijn.

Wanneer het lichaam van de mens de gave heeft, dat het niet alleen een werktuig en een woonplaats, maar ook een spiegel van de geest is, zo zal men mogen verwachten, dat het verheerlijkte lichaam eerst recht een getrouwe spiegel van de verheerlijkte geest is, dat het als het ware een transparant is van de geest, die in hem woont. Mozes en Elia zijn zulke eigenaardige geesten, zodat ook een oog, dat door de geest verlicht is, vanzelf herkennen kan, wie ze zijn, wanneer ze verschijnen.

Buiten zichzelf door deze verschijning roept Petrus: "Heere, het is goed, dat wij hier zijn; zo Gij wilt, laat ons hier drie tabernakels maken, voor U een, en voor Mozes een, en voor Elia een?" De berg van de verheerlijking, meent hij, moet voortaan voor de Heere, voor die beide mannen en voor de discipelen een blijvende plaats zijn. "Hij wist echter niet wat hij zei, " merkt de wijsheid van de Heilige Schrift op; want hoe kon hij zo'n glans, zo'n vreugde op deze donkere aarde voor iets anders dan voor een voorbijgaande verschijning houden? Had hij dan niet gehoord, waarover die mannen, die in heerlijkheid verschenen, met Jezus spraken? Midden in de verheerlijking van de Heere, was het onderwerp van het gesprek, dat zij met Hem hielden, het vreselijk lijden, dat Hij als de Verlosser van de mensen tegemoet ging.

De zaak, waarop het eigenlijk aankomt, heeft Petrus in het geheel niet begrepen; in het voorbijgaan heeft hij gehoord, wat Mozes en Elia van de uitgang te Jeruzalem spreken, maar dat komt er bij hem niet op aan; hij blijft bij de buitengewone verschijningen staan en heeft niet meer daarvan dan de bijzonder grote indruk. Dat leert ons, dat het niet genoeg is, wanneer God ons heerlijke openbaringen geeft; de mens weet daar niets mee te beginnen, en wordt daar geheel door in verwarring gebracht. Er komen er velen in onze godsdienstoefeningen: wat zij zoeken, zijn zoete, zalige gevoelens, machtige aandoeningen, verheven redenen en zinnen betoverende schilderingen; maar de prediking van het kruis, van de vloek van de zonde, van de ondoorgrondelijke wegen van God met onze ziel kunnen zij niet verdragen, noch verstaan. Niets schijnt hun overbodig toe, dan hetgeen het gewichtigste is in het Evangelie: het kruis van Christus. De mensen zijn even verward in hun hoofd als vol aandoeningen in hun hart, en wanneer zij nog geheel boven en buiten het woord van God naar hogere openbaringen van de hemel zoeken, zo zijn zij in gevaar het gehele Evangelie zo niet hun verstand te verliezen. Zullen ons de openbaringen van God tot een zegen zijn, dan moeten wij eerst door diepere ervaringen op de wegen van God geleid worden; zonder zulke ervaringen in ons eigen hart, die niet enkel in aandoeningen en gevoelens bestaan, blijven wij arm, al had ook iedere dag zijn berg van de verheerlijking voor ons.

Weliswaar was Petrus zichzelf niet machtig, toen hij dat zei, verheven boven het gewone, aardse bestaan, in een toestand van verrukking, kon hij niet weten, hoe weinig zijn woorden voor deze wereld pasten, hoe ongenoegzaam ze waren, welke geheel andere smartelijke dingen er voor de deur stonden ("hij wilde de geestenwereld geheel in het aardse trekken, en in de wereld van de aardse verschijningen op zichtbare wijze vasthouden; hij wilde een kerkgemeenschap stichten, waarin de tabernakels van Mozes en Elia naast die van Christus blijven voortbestaan; zo sprak hij als Simon, niet als Petrus, en als zodanig is hij een type van de kerk, die zich op hem beroept. )" Maar is toch niet dat welgevallen aan de hemelse gemeenschap en het luide, bijna onstuimige verlangen om hen bij zich te houden, wonderlijk en een bewijs van goddelijke werking in hem? Anders pleegt de mens voor elk intreden van een andere wereld in de tegenwoordige te beven en daarbij te vergaan; hier is daarvan niets te bemerken; niet bevreemdend, maar weldadig werkt het hemelse gezicht op de discipelen en ofschoon hun ook al siddering en ontzetting bevangen heeft, is hun blijdschap daarom niet geringer. Deze toestand is onvolmaakt; het ontbreekt daarbij aan helderheid, rust en harmonie; het is ook niet de heerlijkste toestand, die het teweegbrengt; niet het doel van de laatste van onze wensen. Maar tegenover onze gewone toestanden is toch de zalige verbazing van de discipelen iets heerlijks geweest; het was toch in ieder geval een trap hoger tot de volkomen rust en vreugde, die Mozes en Elia verlaten hadden.

Het woord van Petrus: "het is goed dat wij hier zijn, " is als het opschrift op het altaar van het heilig avondmaal; want ook daar zien wij, evenals de discipelen op de berg 1) de verheerlijkte Heiland voor ons, 2) de gemeenschap der heiligen rondom ons, 3) de wereld en haar ellende beneden ons.

Straks zagen wij Jezus op de berg alleen. Thans ontdekken wij twee andere gedaanten naast Hem. Gedaanten, evenals Hij, de gestalten van een mens dragende. Gedaanten, evenals Hij, in de gestalte van een mens verheerlijkt. Wie zijn zij? Wij horen het een ogenblik later uit de mond van de apostelen: het zijn twee gezaligde vorsten van het rijk van God: Het is Mozes; het is Elia. Mozes! En gij hebt dan eindelijk uw wens verkregen, gij, oude Godsman en vriend van God? Zet gij dan na vijftienhonderd jaar uwen voet in dat land, dat gij stervende alleen met uw oog bezoeken mocht? Drukt gij eindelijk die Thabor, die gij in uw zwanenzang reeds als de schouwplaats van een grote heerlijkheid had begroet? O hoe wordt nu uw verwachting door de waarheid beschaamd! Gij dacht in Thabor een andere Sinaï te aanschouwen, en gij aanschouwt er Hemzelf, die op Sinaï u slechts in de wolken verscheen, en die op uw vraag: Toon mij Uw heerlijkheid! u ten antwoord gaf: Gij zou Mijn aangezicht niet kunnen zien: want Mij zal geen mens zien en leven. . . Mozes! nu ziet gij Hem, aangezicht tot aangezicht. . . en gij leeft! En gij Elia! Wat gij aan de voet van Horeb in de nevelsluier van een gezicht aanschouwde, dat ziet gij thans in het volle licht. In de wind was de Heere niet. In de aardbeving was de Heere niet. In het vuur was de Heere niet. De Heere was in het suizen van de zachte koelte. Daar hoorde gij de Heere in de zachte lentewind. Hier aanschouwt gij Hem in die zachtmoedige Mensenzoon, die als een lentewind over de aarde zwevende, door Zijn adem een nieuwe schepping ontluiken doet. Hoe mag het u hier te moede zijn, Elia? Zie ginds! Daar verheft zich de Karmel, waar gij het tijdelijk verbond van de Heeren met Zijn volk probeerde te herstellen. Nu is de Middelaar van het eeuwige Verbond verschenen. Het werk van Karmel ziet gij op Thabor voleindigd! Mozes en Elia. Wat een achtbaar en eerwaardig paar. Mozes de stichter, Elia de hersteller van het Oude Verbond; Mozes de tolk, Elia de handhaver van de Wet. Mozes, die in zijn persoon de Wet, zoals Elia de profeten vertegenwoordigt. De Wet en de Profeten. Beide geven getuigenis aan Hem, die het einde van de Wet en het einde van de gerichten is. Mozes heeft van Christus geschreven. De Profeten hebben door de Geest van Christus, die op hen was, tevoren getuigd het lijden en de heerlijkheid van Hem, die komen zou. Maar wat Wet en Profeten tot nu toe hebben gedaan omtrent Hem, die komen zou, dat doen zij nu, door beide vertegenwoordigers, omtrent Hem, die gekomen is. Zij geven getuigenis van Jezus Christus als de grote Middelaar van de beide Verbonden, in wie die verbonden niet meer twee, maar n Verbond zijn. Heeft Jezus op de berg van de zaligspreking getuigenis gegeven aan hen: op Thabor geven zij getuigenis aan Jezus. Het is als leggen zij hier de Wet en de bundel van de Godspraken aan Zijn voeten neer; als verenigen zij zich aldus met de stem uit de hoogwaardige heerlijkheid, die roept: "Hoort Hem!"

De Heere ging voor alles, en het moest ook met het goedvinden van de Heere gebeuren. Van zichzelf en Zijn medediscipelen sprak Hij niet. Deze konden erbij staan, zij waren de minderen, de dienstknechten. Het was zeker een lief denkbeeld van Petrus om met de Heere en deze hemelse mannen op deze plaats het loofhuttenfeest te vieren en daartoe wilde hij graag de moeite op zich nemen om de hutten op te richten. Ongetwijfeld had de Heere er vermaak in, dat Zijn oprechte discipel zo sprak; maar het was nog te vroeg om tabernakels te bouwen; Petrus liep de tijd vooruit; maar eenmaal, ja dan zou de tabernakel van God werkelijk bij de mensen zijn (Revelation 21:3). Thans echter is het wachtwoord van de Christen: "Voorwaarts in het geloof!" De ware vreugd duurt hier slechts ogenblikken. De discipelen zagen de heerlijkheid van God, zoals de profeten van ouds, slechts voor een ogenblik. Maar hoe wist nu Petrus, dat deze mannen Mozes en Elia waren? Door intuïtie! In de mens ligt het vermogen om iets uit gegeven omstandigheden met juistheid op te maken, te raden, en wij weten dat de Heilige Geest alle gaven van God in de natuur tot haar hoogste ontwikkeling brengt. Daarom zullen de ontslapen gelovigen, evenals nu Petrus, die uit de slaap ontwaakte, elkaar in de hemel terstond en volkomen herkennen, zonder dat iemand het hun zegt, ja zelfs de zodanigen, die wij te voren nooit zagen, maar die ons enkel uit hun namen en bedrijven bekend zijn, evenals Mozes en Elia waren. Reeds nu gebeurt het niet zelden dat men iemand, van wie men veel hoorde spreken of las, op het eerste gezicht zonder nadere aanwijzing herkent. In het verheerlijkte gelaat echter wordt vanzelf de gehele mens uitgedrukt, en zo is er geen mistasting mogelijk. In de intuïtie ligt dan ook nu reeds de klaarste wetenschap; men komt er door tot de grootste gedachten-verbindingen en gevolgtrekkingen. Zij is de juiste blik in de zaak, en niemand heeft de mens die blik geleerd. De intuïtie is het gevolg van een aanleg en een ontwikkeling, die evenmin als de dichtkunst kunstmatig kan worden aangeleerd; zij is een snelle en juiste gevolgtrekking uit hetgeen men ziet en weet, waardoor men weet ook hetgeen men niet zag of ziet. De wetenschap als zodanig zegt wel: Bewijs het mij! Maar Galilea antwoordt: Ik kan het niet, en toch is het waar! En dit zegt hij niet twijfelend, maar met evenveel zekerheid als Petrus het deed. De intuïtie is het instinct van het verstand. Daarom is het zo dwaas te vragen: hoe weet gij dat? Wij weten zelf niet hoe wij weten, wat wij toch met volle klaarheid zien. De intuïtie is dan ook te beschouwen als een hoger zintuig van het verstand.